ZAPALJENA ZGRADA GLAVNE POŠTE

Nakon granatiranja od strane srpskog agresora. i gađanja zapaljivom municijom, dana 2. maja 1992. godine zapaljena je zgrada glavne pošte u Sarajevu. Objekat je u potpunosti izgorio tog istog dana, što je još jedan klasični primjer kulturocida i urbicida koje su počinile četničke snage pobunjenih bosanskih Srba i tzv. JNA (kasnije samo preimenovane u VJ).

Inače, zgrada glavne pošte je izgrađena 1913. godine, u periodu Austro-ugarske vladavine, kao vojna pošta. Pripada secesijskoj arhitekturi, koja je nastala oko 1900. godine kroz grupe mladih arhitekata i umjetnika iz Beča, i koja se distancirala od klasičnog stila i krenula novim putevima u arhitekturi i umjetnosti. Ovoj je inovativnoj grupi pripadao i projektant zgrade, Josip Vancaš.

Kada je 1914. godine izvršen atentat nad Franzom Ferdinandom, prestolonasljednikom koji je trebao da otvori novosagrađenu vojnu poštu, upravo iz ove tada tek izgrađene vojne pošte je u svijet telegrafski poslana vijest o atentatu na Franza Ferdinanda.

Na zgradi su se već 1941. godine desila manja razaranja na krovnoj konstrukciji i fasadi usljed ratnih dejstava, da bi početkom agresije na Republiku Bosnu Hercegovinu 1992. godine, došlo do njene totalne devastacije. U požaru je zgrada izgorjela sa kompletnom opremom, a ostali su samo zidovi. Agresor je zapaljivim projektilima uništio glavnu poštu i niz drugih objekata, koji su imali izuzetnu historijsku, kulturnu, arhitektonsku i materijalnu vrijednost, a Sarajevo je, komunikacijski, bilo “odsječeno” od ostatka svijeta. U toku agresije se pristupilo primarnoj zaštiti zgrade od daljnjih oštećenja, a poslije toga se pristupilo izradi projekta sanacije, restauracije i rekonstrukcije.

Tokom 1994. godine započela je prva faza konstruktivne sanacije krova sa pokrovom i fasadnih vijenaca. Sanacija se radila na bazi izvornih projekata nađenih u Vojnom arhivu u Beču, a 1996. godine nastavlja se sa izradom detaljne projektne dokumentacije i pristupa se realizaciji II i III faze rekonstrukcije, restauracije i adaptacije. Adaptaciju i rekonstrukciju radio je Ferhad Mulabegović sve do 2001. godine.

Na vrh